Oczywiste jest, że w społeczeństwie istnieje wiele czynników wpływających na to, dlaczego niektórzy ludzie angażują się w przestępczość, podczas gdy inni pozostają na ścieżce legalności. Jedną z teorii, która próbuje wyjaśnić to zjawisko, jest Teoria Kontroli Społecznej, która została rozwinięta przez Travis Hirschiego i Michaela Gottfredsona. Ta teoria wskazuje na kluczową rolę, jaką odgrywa brak kontroli społecznej i samokontroli w kształtowaniu zachowań jednostek.
Teoria Kontroli Społecznej zakłada, że ludzie mają naturalną skłonność do przestępczości i negatywnych zachowań, ale istnieją mechanizmy kontrolne, które hamują te skłonności. Te mechanizmy kontrolne obejmują:
Więzi emocjonalne: Silne więzi emocjonalne z rodziną, przyjaciółmi i społecznością mogą odgrywać kluczową rolę w zapobieganiu przestępczości. Osoby, które czują się związane z innymi i dbają o dobre relacje, są mniej skłonne do angażowania się w działalność przestępczą, ponieważ obawiają się negatywnych konsekwencji dla swoich bliskich.
Zaangażowanie w społeczeństwo: Aktywne zaangażowanie się w społeczeństwo, na przykład poprzez uczestnictwo w organizacjach społecznych, pracy wolontariackiej czy działalności religijnej, może pomóc w utrzymaniu pozytywnego stylu życia. Osoby zaangażowane w te działania mają mniej czasu i okazji do przestępczości.
Zakorzenione przekonania moralne: Wartości, przekonania moralne i przekonania jednostek odgrywają znaczącą rolę w ich zachowaniach. Osoby o silnych przekonaniach moralnych często unikają przestępczości, ponieważ uważają ją za nieakceptowalną.
Samokontrola: Ta cecha osobowości odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu przestępczości. Osoby o silnej samokontroli są bardziej zdolne do opóźniania gratyfikacji i rezygnowania z natychmiastowych korzyści na rzecz długoterminowych celów. Brak samokontroli może prowadzić do impulsywnego i przestępczego zachowania.
Teoria Kontroli Społecznej sugeruje, że brak jednego lub więcej z tych mechanizmów kontrolnych może zwiększać ryzyko angażowania się w przestępczość. Dlatego też, aby zapobiec przestępczości i promować pozytywne zachowania, społeczeństwa i instytucje powinny starać się wzmocnić te mechanizmy kontrolne, zwłaszcza u młodych ludzi.
Warto również zaznaczyć, że Teoria Kontroli Społecznej jest jednym z wielu podejść do wyjaśniania przestępczości i nie wyjaśnia wszystkich przypadków. Jednakże jej wkład w zrozumienie roli kontroli społecznej i samokontroli w naszym społeczeństwie jest nieoceniony.
